Một câu nói cũ gợi ý rằng "tháng Giêng là tháng thư giãn," nhưng đối với những người trồng mai vàng, tháng Giêng là tháng làm việc vất vả, đổ mồ hôi trong vườn để chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán sắp tới.
Sau Tết Tân Sửu gần đây, chúng tôi đã ghé thăm các làng mai ở thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định. Những gì chúng tôi quan sát thấy là một tổ ong hoạt động trong các vườn, giống như thời kỳ trước Tết. Tháng 12, các vườn bận rộn với việc lặt lá để đảm bảo hoa nở đúng dịp Tết; vào tháng Giêng, hoạt động chuyển sang việc gỡ cọc, tỉa nụ và hoa, xới đất và thay chậu.
Các con đường bê tông dẫn đến các làng mai trước đây đông đúc với xe tải và xe cơ giới vận chuyển mai vàng đi bán trong mùa lễ. Giờ đây, những con đường tương tự lại nhộn nhịp với xe chở đất và chậu giúp các người làm vườn phục hồi mai vàng cho mùa hoa mới.
Bạn có thể tham khảo bài viết: điểm bán mai vàng
Nguyễn Xuân Phúc (49 tuổi), đồng sở hữu vườn Xuân Hà ở phường Bình Định (An Nhơn, Bình Định), cho biết rằng do ảnh hưởng của COVID-19, nhu cầu mua mai vàng giảm đáng kể. Năm ngoái, vườn Xuân Hà bán gần 250 chậu mai, nhưng năm nay, họ chỉ bán được 120, để lại khoảng 1,500 cây chưa bán được.
Từ ngày mùng 6 tháng Giêng âm lịch, vườn Xuân Hà phải thuê thêm lao động để chăm sóc mai sau Tết. Khi chúng tôi quan sát, các nữ công nhân dùng đũa tre để xới đất trong chậu mai, trong khi hai nam công nhân dùng xe rùa để mang đất mới cho việc thay chậu. Trong khi đó, các chủ vườn, Xuân Hà và Xuân Phúc, đang thay chậu và tỉa mai, trong khi các công nhân khác cắt hoa, nụ và bôi keo lên thân cây.
Thấy chúng tôi tò mò, Phúc giải thích, “Sau Tết, phải cắt hết hoa và nụ để giúp cây tập trung năng lượng cho mùa mới. Thường thì sau mùng 6 tháng Giêng âm lịch, phải thuê lao động để gỡ cọc, tỉa hoa và cắt các cành không cần thiết để đảm bảo cây mai có thể tập trung chất dinh dưỡng vào các cành chính để tái sinh.”
Phúc giải thích thêm rằng sau khi lặt hết lá vào tháng 12 để kích thích mai nở đúng dịp Tết Nguyên Đán tại các điểm mai nhị ngọc toàn, các thân cây trần thường bị khô và nứt do ánh nắng. Sau Tết, người làm vườn cạo bỏ da khô trên thân cây và bôi keo để giúp cây nhanh chóng hồi phục. Điều này ngăn ngừa sự khô ráp lây lan, có thể gây thối và cuối cùng làm chết các cành cây. Ngoài ra, họ sử dụng vòi nước để rửa sạch thân cây, loại bỏ rêu mốc và nấm mốc để ngăn ngừa bệnh tật và khuyến khích sự phát triển khỏe mạnh.
Với những chậu chưa được thay trong 3 đến 4 năm, và đất đã trở nên cứng và không còn dinh dưỡng, việc thay chậu và thay đất là cần thiết. Phúc cho biết rằng mai vàng cần đất mới mỗi vài năm để đảm bảo chúng có đủ dinh dưỡng để phát triển. Ngay cả khi không cần thay chậu, việc tỉa cành và xới đất thường xuyên là cần thiết để loại bỏ cỏ dại và thông thoáng đất để rễ phát triển khỏe mạnh. Đến tháng 4 hoặc 5 âm lịch, người làm vườn bắt đầu bón phân để đảm bảo mai ở trạng thái tốt cho Tết Nguyên Đán tiếp theo.
“Trong thời gian bón phân, người làm vườn cũng ghép các giống mai phổ biến để tăng nhu cầu thị trường. Những giống ghép phổ biến nhất là mai Cúc và mai Giảo, nổi tiếng vì có hoa sáng và rực rỡ,” Phúc nói.
Trong một vườn mai khác ở thôn Háo Đức, xã Nhơn An (An Nhơn, Bình Định), Nguyễn Tấn Minh cho biết, "Chăm sóc mai sau Tết có ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển và hoa nở cho Tết năm sau. Do đó, trong giai đoạn này, các chủ vườn bận rộn với nhiều nhiệm vụ khác nhau. Để chăm sóc hơn 2,000 cây mai, tôi phải thuê thêm lao động để tỉa cành, tạo dáng, thay chậu và các công việc khác. Nếu không hoàn thành đúng thời hạn, nó có thể ảnh hưởng đến sự sống còn của cây."
Trong mùa thay đất, các cơ sở sản xuất chậu cũng hoạt động sôi nổi. Nhiều cơ sở sản xuất 200 đến 300 chậu mỗi ngày nhưng vẫn không đáp ứng kịp nhu cầu. Hầu hết các cơ sở đúc chậu trước Tết để chuẩn bị cho giai đoạn bận rộn sau Tết, cũng như dự trữ xi măng để đảm bảo sản xuất trong những thời điểm cao điểm.
“Các chủ vườn yêu mai vàng thường có mạng lưới lao động thời vụ. Trước Tết, họ đến lặt lá mai; sau Tết, họ làm việc trên xới đất, thay chậu và các nhiệm vụ khác. Mỗi nữ lao động có thể kiếm được khoảng 250,000 VND mỗi ngày, trong khi nam lao động kiếm được 50,000 - 100,000 VND nhiều hơn. Trong mùa thay đất, giá đất phù sa cũng tăng lên. Nếu một xe tải 3 mét khối đất có giá 300,000 VND trong dịp Tết, nó sẽ lên đến 700,000 VND trong tháng Giêng. Đất phù sa từ sông Kôn ngày càng khan hiếm, điều này làm tăng giá, đặc biệt là khi các vườn mai cùng thay đất cho cây của họ," Nguyễn Xuân Phúc chia sẻ.
